
Κατάθλιψη: τι είναι, συμπτώματα, αιτίες, είδη κατάθλιψης και πώς να την αντιμετωπίσετε
Η κατάθλιψη είναι μια από τις πιο διαδεδομένες ψυχικές διαταραχές στην Ελλάδα. Η εμπειρία της πανδημίας επιβεβαίωσε επίσης τις προβλέψεις του Organisation Management Service / Υπηρεσία Διαχείρισης Οργανισμού, ο οποίος αποδίδει την κατάθλιψη στον ορισμό του «κακού του αιώνα» και την τοποθετεί ως τη δεύτερη αιτία αναπηρίας λόγω ασθένειας μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Η κατάθλιψη είναι μια παθολογία που επηρεάζει κυρίως ενήλικες, με πλειοψηφία τον γυναικείο πληθυσμό, αλλά μπορεί να επηρεάσει και παιδιά και εφήβους. Σε αυτή την εις βάθος ανάλυση θα δούμε τι είναι η κατάθλιψη, πώς εκδηλώνεται, τα διάφορα είδη κατάθλιψης, τα αίτια και πώς αντιμετωπίζεται.

Τι είναι η κατάθλιψη
Τι σημαίνει κατάθλιψη; Η «κατάθλιψη» είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να υποδείξει γενικά μια σειρά από καταθλιπτικές διαταραχές που αφορούν το άτομο τόσο σε ψυχολογικό όσο και σε φυσιολογικό επίπεδο. Μαζί με τις διπολικές διαταραχές (μέρος των οποίων είναι και η κυκλοθυμία), οι καταθλιπτικές διαταραχές εμπίπτουν στις διαταραχές διάθεσης, όπου η έννοια της κατάθλιψης είναι «η παρουσία θλιβερής, κενής ή ευερέθιστης διάθεσης, που συνοδεύεται από σωματικές, φυσιολογικές και γνωστικές αλλαγές που επηρεάζουν σημαντικά την την ικανότητα του ατόμου να λειτουργεί».
Για να συμπεριληφθούν στον ορισμό της κατάθλιψης, τα καταθλιπτικά επεισόδια στο DSM-5 πρέπει να υπάρχουν για τουλάχιστον δύο εβδομάδες και, ανάλογα με τους διαφορετικούς τύπους κατάθλιψης, να παρουσιάζουν συγκεκριμένα συμπτώματα για μια ορισμένη χρονική διάρκεια. Η έγκαιρη αναγνώριση της κατάθλιψης μπορεί να διασφαλίσει ότι το άτομο δεν θα υποστεί τις σοβαρές συνέπειες που μπορεί να προκαλέσει αυτή η διαταραχή.
Συμπτώματα κατάθλιψης
Πώς να αναγνωρίσετε την κατάθλιψη; Η κατάθλιψη έχει σωματικά και ψυχικά συμπτώματα που ποικίλλουν ανάλογα με το άτομο. Μερικά από τα σωματικά συμπτώματα της κατάθλιψης είναι: εξασθένηση, δυσκολία συγκέντρωσης, απώλεια ή αύξηση βάρους ή όρεξης, αϋπνία ή υπερυπνία.
Μεταξύ των ψυχολογικών συμπτωμάτων της κατάθλιψης είναι: μείωση της ευχαρίστησης ή ενδιαφέροντος για οποιαδήποτε δραστηριότητα, χαμηλή διάθεση, άγχος, λίγη ή καθόλου σεξουαλική επιθυμία, χαμηλή αυτοεκτίμηση, μηρυκασμός και, σε σοβαρές περιπτώσεις, σκέψεις αυτοτραυματισμού ή αυτοκτονίας.
Τα αίτια της κατάθλιψης
Τα αίτια μιας καταθλιπτικής διαταραχής μπορούν να εντοπιστούν σε τρεις κύριους παράγοντες. Όπως είδαμε, η κατάθλιψη έχει σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα που αποδίδονται σε βιολογικές, κοινωνικές και ψυχολογικές πτυχές, αλλά, σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, η κατάθλιψη μπορεί επίσης να έχει γενετικά αίτια.
Τύποι κατάθλιψης
Μείζονα καταθλιπτική διαταραχή: για να πρόκειται για μείζονα κατάθλιψη, πέντε ή περισσότερα συμπτώματα (που αναφέρονται στον ορισμό της κατάθλιψης στο DSM-5) πρέπει να υπάρχουν για τουλάχιστον δύο εβδομάδες και χωρίς μανιακά ή υπομανιακά επεισόδια.
Αντιδραστική κατάθλιψη: ένας τύπος κατάθλιψης που προκαλείται από ένα συγκεκριμένο και εξαιρετικά στρεσογόνο γεγονός. Το άτομο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την αλλαγή λόγω της συγκεκριμένης κατάστασης και ζει με «δυσανάλογο» τρόπο.
Δυσθυμία: ονομάζεται επίσης επίμονη καταθλιπτική διαταραχή, παρουσιάζει πολλά από τα συμπτώματα της μείζονος κατάθλιψης συν πιο συγκεκριμένα και διαρκεί πολύ περισσότερο από τη μείζονα καταθλιπτική διαταραχή.
Προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή: είναι μια μορφή κατάθλιψης που χαρακτηρίζεται από ψυχολογικά συμπτώματα όπως υπερβολικό θυμό και εναλλαγές της διάθεσης, εκτός από τα συμπτώματα της κατάθλιψης που έχουμε ήδη αναφέρει.
Εποχιακή συναισθηματική διαταραχή: είναι ένας τύπος κυκλικής κατάθλιψης, που συνδέεται με εποχιακές διακυμάνσεις (ιδιαίτερα το φθινόπωρο και την άνοιξη). Σε αντίθεση με τη δυσθυμία, η εποχική κατάθλιψη έχει κυκλική διάρκεια, αν και μπορεί να γίνει χρόνια.
Πώς να θεραπεύσετε την κατάθλιψη
Η κατάθλιψη είναι μια ασθένεια που, για να οριστεί ως τέτοια, πρέπει να έχει παρατεταμένη διάρκεια ή να γίνει χρόνια και να έχει σημαντική επίδραση στη ζωή του ατόμου (αλλά και στους γύρω του, αν σκεφτούμε τις συνέπειες της συμβίωσης με έναν καταθλιπτικό σύντροφο ) . Οι θεραπείες για την κατάθλιψη εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον τύπο και την έκταση της διαταραχής.
Η κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χορήγηση αντικαταθλιπτικών (απαραίτητη η καθοδήγηση και η επίβλεψη γιατρού) αλλά είναι επίσης δυνατή η αντιμετώπιση της κατάθλιψης χωρίς φάρμακα, με τη διενέργεια στοχευμένης ψυχολογικής θεραπείας.
Η ψυχολογική θεραπεία της κατάθλιψης πραγματοποιείται μέσω διαφορετικών ψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων όπως η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (μια θεραπεία που έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στη θεραπεία της κλινικής κατάθλιψης). Σε αυτή την περίπτωση, το άτομο που θεραπεύει την κατάθλιψη είναι εξειδικευμένος ειδικός.
Ούσα μια παθολογία με πολλές διαφορετικές παραλλαγές και εντάσεις, στην προκαταρκτική διάγνωση είναι πολύπλοκο να καθοριστεί με ακρίβεια πόσο διαρκεί η κατάθλιψη. Ωστόσο, με τη σωστή θεραπεία μπορείτε να ανακάμψετε από την κατάθλιψη και να επιστρέψετε στην καθημερινότητά σας με μεγαλύτερη γαλήνη.