Οι λειτουργίες του εγκεφάλου είναι πολλές και ποικίλες. Ενσωματώνει τα σήματα που λαμβάνονται από τις πέντε αισθήσεις, συνδέοντας το νόημα με ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Επιπλέον, ο εγκέφαλος ελέγχει τη σκέψη, τη μνήμη, τη γλώσσα, τις κινήσεις των χεριών και των ποδιών, καθώς και τη λειτουργία όλων των οργάνων του σώματος. Ρυθμίζει την αναπνοή και τον καρδιακό παλμό, καθορίζοντας τις αντιδράσεις μας σε στρεσογόνα γεγονότα της καθημερινότητας.

Το αριστερό ημισφαίριο είναι υπεύθυνο για τις λειτουργίες που σχετίζονται με τη γλώσσα, ενώ το δεξί ημισφαίριο ερμηνεύει τις οπτικές πληροφορίες.

Το εγκεφαλικό στέλεχος είναι το κατώτερο τμήμα του εγκεφάλου και συνδέεται με τον νωτιαίο μυελό. Χωρίζεται σε τρία τμήματα: το μεσεγκέφαλο, τη γέφυρα και τον προμήκη μυελό. Λειτουργεί ως σταθμός αναμετάδοσης μηνυμάτων προς και από τον εγκέφαλο και ελέγχει βασικές λειτουργίες του σώματος, όπως ο ύπνος και η αναπνοή.

Πιο αναλυτικά:

• Ο μεσεγκέφαλος είναι σημαντικός για την κίνηση των ματιών.

• Η γέφυρα συντονίζει τις κινήσεις των ματιών και του προσώπου, ενώ ελέγχει τις αισθήσεις από το πρόσωπο, την ακοή και την ισορροπία.

• Ο προμήκης μυελός ρυθμίζει την αναπνοή, την αρτηριακή πίεση, τον καρδιακό ρυθμό και την κατάποση. Μαζί με το θάλαμο, ελέγχει τα επίπεδα εγρήγορσης και τη λειτουργία του ύπνου.

Επιπλέον, τα 10 από τα 12 κρανιακά νεύρα προέρχονται από το εγκεφαλικό στέλεχος.

Στο εσωτερικό του εγκεφάλου βρίσκεται ο υποθάλαμος, που διαχειρίζεται τις πληροφορίες από το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Συμβάλλει στη ρύθμιση σημαντικών λειτουργιών, όπως η σίτιση, η σεξουαλική συμπεριφορά, η ανάπαυση, ο έλεγχος της θερμοκρασίας του σώματος, η παραγωγή ορμονών και η κίνηση. Μαζί με την αμυγδαλή (που ελέγχει την επιθετική συμπεριφορά) και τον ιππόκαμπο (που είναι θεμελιώδης για την απόκτηση νέων πληροφοριών), αποτελεί το μεταιχμιακό σύστημα, το οποίο ρυθμίζει τα συναισθήματα.